Het chronischevermoeidheidssyndroom (CVS) en fibromyalgie zijn complexe ziektebeelden, waarvoor uiteenlopende verklaringsmodellen bestaan. Weinig benaderingsmethoden kunnen de complexiteit van deze ziektebeelden vatten. I n dit artikel wordt de theorie van het complexiteitsdenken uit het vorige artikel (zie blz. 384-8) toegepast om CVS en fibromyalgie beter te begrijpen en om patiënten efficiënter te begeleiden. Ten slotte zal het zorglandschap herzien moeten worden om de complexiteit van deze ziektebeelden beter op te vangen.